અખિયાં હરિ-દરસનકી પ્યાસી !

અખિયાં હરિ-દરસનકી પ્યાસી !

દેખ્યો ચાહત કમલ નૈન કો, નિસદિન રહત ઉદાસી. અખિયાં…

આયે ઉધો ફિર ગયે આંગન, ડારિ ગયે ગલ ફાંસી.   અખિયાં…

કેસરી-તિલક મોતીન કી માળા, વૃંદાવનકો વાસી.   અખિયાં…

કાહૂકે મનકી કોઉ ન જાનત, લોગન કે મન હાંસી.   અખિયાં…

સૂરદાસ પ્રભુ! તુમ રે દરસન બિન, લૈ હો કરવત કાસી. અખિયાં…

——————————————–

**તુમ્હારે હાથોમેં /સત્યમિત્રાનંદગિરિ

 

અબ સૌંપ દિયા ઈસ જીવનકા, સબ ભાર તુમ્હારે હાથોમેં…

હૈ જીત તુમ્હારે હાથોં મેં, ઔર  હાર તુમ્હારે હાથોમેં… 2

મેરા નિશ્ચય બસ એક યહી, એકબાર તુમ્હેં પા જાઉં મેં…

અર્પણ કર દું  દુનિયાભરકા, સબ પ્યાર તુમ્હારે હાથોમેં…2

જો જગમેં રહું તો ઐસે રહું, જ્યોં જલમેં કમલકા ફૂલ રહે…

મેરે સબ ગુણ દોષ સમર્પિત હો, કરતાર તુમ્હારે હાથોમેં…2

યદિ માનવકા મુઝે જન્મ મિલે, તો તવ ચરણોંક પૂજારી બનુ…

ઈસ પૂજક કી ઈક ઈક રગકા, હો તાર તુમ્હારે હાથોમેં…2

જબ જબ સંસારકા કૈદી બનું, નિષ્કામ ભાવસે કર્મ કરું…

ફિર અંત સમય મેં પ્રાણ તજુ, નિરાકાર તુમ્હારે હાથોમેં…2

મુઝમેં તુઝમેં બસ ભેદ યહી, મૈં નર હું તુમ નારાયણ હો…

મૈં હું સંસાર કે હાથોમેં,  સંસાર તુમ્હારે હાથોમેં… 2

****************************************

**અય માલિક તેરે બંદે હમ

(‘દો આંખે બારહ હાથ’ફિલ્મનું ગીત)

અય માલિક તેરે બંદે હમ, ઐસે હો હમારે કરમ,

નેકી પર ચલે ઔર બદીસે ટલે તાકિ હંસતે હુએ નિકલે દમ….નેકી પર ચલે…

યે અંધેરા ઘના છા રહા, તેરા ઇન્શાન ગભરા રહા,

હો રહા બેખબર, કુછ ન આતા નજર સુખકા સૂરજ ડૂબા જા રહા

હૈ તેરે રોશની મેં જો દમ ! વો અમાવસ કો કર દે પૂનમ… નેકી પર ચલે…

જબ જુલ્મોં કા હો સામના તબ તૂ હી હમેં થામના

વો બુરાઈ કરે, હમ ભલાઈ કરે, નહીં બદલે કી હો કામના

બઢ ઉઠે પ્યારકા હર કદમ, ઔર મિટે બૈર કા યહ ભરમ… નેકી પર ચલે…

———————————–

**આટલું તો આપજે –પ્રભુલાલ દ્વિવેદી

આટલું તો આપજે ભગવાન મને છેલ્લી ઘડી

ના રહે માયા તણા બંધન મને છેલ્લી ઘડી…આટલું

જિંદગી આ તેં દીધી એ જીવનમાં સમજ્યો નહીં,

એ જ યાચું કે રહે સમજણ  મને છેલ્લી ઘડી…આટલું,,.

હાથ પગ નિર્બળ બને જો, શ્વાસ છેલ્લાં સંચરે,

તું આપજે ત્યારે પ્રભુમય મન મને છેલ્લી ઘડી…આટલું…

હું તો જીવનભર સળગી રહ્યો સંસારનાં સંતાપથી,

તું  આપજે શાંતિભરી નિદ્રા મને છેલ્લી ઘડી…આટલું…

મરણશૈયા પર પડી મિંચાય છેલી આંખ જ્યાં

ઓ દયાળુ આપજે દર્શન મને છેલ્લી ઘડી…આટલું

અગણિત અધર્મો મેં કર્યા , તન મન, વચન યોગે કરી,

હે ક્ષમા-સાગર !ક્ષમા મુજને, આપજે છેલ્લી ઘડી…આટલું

અંત સમય આવી મુજને ના દમે ષટ્ દુશ્મનો,

જાગૃતપણે મનમાં રહે, તારું સ્મરણ છેલી ઘડી…આટલું.

 

**શબરી ઘેર રામ

શબરી ઘેર રામ પધાર્યા, શું કરું મે’માની

સાત ભુવનના નાથ પધાર્યા, ઝૂંપડી મારી નાની…શબરી

એક ખૂણે ધૂળનો ઢગલો, બીજે ખૂણે વાની(રાખ)

પાનના તો પડિયા વાળિયા, પ્રેમના ભરિયા પાણી…શબરી

નાહી ધોઈ બાજોઠ બેસાડ્યા, તિલક કીધાં તાણી

ચરણ ધોઈ શરણ લીધા, શરણમાં લપસાણી…શબરી

ત્યાં તો ઓલા બોર સાંભરિયા, કરંડિયો લીધો તાણી

જુગના જીવન જમવા બેઠા, મનમાં હરખાણી…શબરી

મીઠા મેવા ને ભાવનાં ભોજન, મનમાં હરખાણી…શબરી

તુલસીદાસની વિનતિ, રાય ઉર  લેજો તાણી

દાસ ઉપર દયા ન કરી, ચરણ લીધા તાણી …શબરી

—————————————————-

**સરોવર કાંઠે શબરી બેઠી

સરોવર કાંઠે શબરી બેઠી, રટે રામનું નામ

એક દિન આવશે સ્વામી મારા, અંતરના આરામ…ટેક.

વડલા નીચે ઝૂંપડી એની , માતાપિતા નહીં બાંધવ બેની,

એકલી એક જ ધ્યાને બેઠી, ગાંડી કહે ગામ…એકદિન

ઋષિના વચનો હૈયે રાખી, દૂર દૂર ઘણી નજરો નાખી,

ફળફૂલ લાવે, ભોગ ધરાવે, કરતી એનું કામ…એકદિન

રાત દિવસ ને વર્ષો વીત્યાં, ને શબરીબાઈ તો ઘરડાં થયાં,

ઝગમગે એક આશા જ્યોતિ, સુકાયાં હાડ ને ચામ…એકદિન

આજ વનમાં વેણુ વાગે, વસંત સેના નીકળી લાગે

શીતળ મંદ સુગંધી વાયુ, વાતો ઠામોઠામ…એકદિન

આજ પધાર્યા શબરીના સ્વામી, ધન્યતા ભીલડી પામી

શ્રદ્ધા વેલી પાંગરી આજે, વૃત્તિ પામી વિરામ…એકદિન

સજળ નયને રૂપ નિહાળે, પ્રભુ મળ્યા છે લાંબે ગાળે

ગદ્ ગદ્ કંઠે  રોમાંચ થયા, ને શરીર થયું સૂમસામ…એકદિન

શબરીને પ્રભુએ સ્વસ્થ જ કીધી, લક્ષ્મણે ભક્તિ જોઈ લીધી

જળપાત્ર માગી પ્રભુજી બોલ્યા, ભજનની છે હામ…એકદિન

છાબ ભરીને બોરાં લાવી, ચાખી ચાખીને આપતી આવી

ભાવ ધરી આરોગ્યાં પ્રભુજીએ, લીધો ઘડી વિશ્રામ…એકદિન

પંપાપુરની ભીલડી આ તો, જગમાં જેની અમર વાતો

રામ સિધાવ્યા રાવણ મારવા, શબરી ગઈ સ્વધામ…એકદિન

———————————————-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

માતૃ દિવસના ટાણે

 

જનેતાને

 

જનેતાને
ક્ષમતા અગર તમે ત્યજી,
અમે ક્ષમા માંગવા કયાં જાશું?
જનનીના આશીર્વાદ વિના,
અમે ભીડ ભાંગવા કયાં જાશું?

વ્હાલ વિસામા તમે ચણ્યા,
પત્થરમાં પ્રાણ તમે પૂર્યા,
એને છાયા જો તમે નહીં આપો,
તો અમે વિસામા કયાં લઇશું?

ઉપકારો સૌ ભૂલી જાતા,
પુત્રો પરણીને પલટાતા,
પલટાશો પ્રૂથ્વીરૂપ તમે,
અમે પગે લાગવા કયાં જાશું?

Share this:

 

 

અંગદાન-મહાદાન /વિદ્યુત જોષી/સમુદ્ર મંથન /દિવ્ય ભાસ્કર/13મી ડિસેમ્બર,2015

     એક મિત્રે વોટ્સએપ પર, ‘મેડિકા ટ્રાઈબ સ્ટોરી’નામના સામયિકમાં આવેલી આ માસની વાર્તા આધારિત એક સંદેશ મોકલ્યો છે, જે જરા મમલાવીને જોઈએ.બ્રાઝિલના ચીકીન્હો સ્ક્રાપા એક સફળ વેપારી છે. તેણે પોતાના ફેસબુક પેજ પર એક સંદેશ મૂક્યો કે પોતાની બેન્ટલી કારને પોતાની સાથે કબરમાં દાટી દેવા માંગે છે. સ્ક્રાપાએ કહ્યું કે આની પ્રેરણા તેને ઈજિપ્તના ફારાહો પાસેથી મળી હતી., જેઓ પોતાની પ્રિય ચીજવસ્તુઓને પોતાની સાથે પિરામિડમાં દફનાવી દેતા. સ્ક્રાપાએ પણ પોતાની રૂ. 10,000 પાઉન્ડની કાર પોતાની સાથે દફનાવી દેવાનું નક્કી કર્યું છે. તેણે ફેસબુક પર કારને દફનાવી દેવા માટે ખાડો ખોદતો પોતાનો ફોટો પણ મૂક્યો. બ્રાઝિલના સાઉ પાઉલો શહેરમાં આ ફેસબુક પોસ્ટથી ધમાલ મચી ગઈ. મોટા ભાગના પ્રતિભાવકોએ સ્ક્રાપાને ગાંડો ગણાવ્યો. કેટલાકે લખ્યું કે આ રીતે કીમતી બેન્ટલી કારને દાટી દેવાને બદલે સ્ક્રાપાએ આ કારનું દાન કરી દીધું હોય તો સારું. તો કેટલાકે આ બેન્ટલી કાર ખરીદી લઈને સામાજિક સંસ્થાને દાનમાં આપવાની ઓફર મૂકી. કેટલાકે તો એમ પણ કહ્યુંકે મારી જૂની બેન્ટલીને સ્પેર પાર્ટસની જરૂર છે, તો સ્ક્રાપાએ એ સમગ્ર ગાડી દાટી ન દેતા અમુક ભાગ જ દાટવો અને જરૂરવાળાને બાકીના ભાગ આપી દેવા. સામાજિક સંસ્થાઓએ સ્ક્રાપાને કાર ન દાટવા આપીલ કરી. પરંતુ સ્ક્રાપા અફર રહ્યો અને એક નક્કી કરેલા દિવસે પોતે કારને દફનાવી દેશે તેવું જાહેર કરી મીડિયાની હાજરીમાં તેણે કારને દફનાવવાનું શરૂ કર્યું અને અડધે પહોંચી દફન અટકાવી દીધું. અહીંથી વાર્તા ચમત્કૃતિ સર્જે છે.

     સ્ક્રાપાએ મીડિયાને કહ્યું કે લોકોએ મને 10,00,000ડોલર( 6કરોડ રૂપિયા)ની કાર દફનાવી દેવા માટે ગાંડો ગણ્યો. પરંતુ મારી કાર કરતાં પણ વધુ મૂલ્યવાન એવા માનવ દેહને દફનાવી દેતા અચકાતા નથી. લોકો જ્યારે મૃત શરીરને દફનાવી દે છે ત્યારે ‘હ્રદય, યકૃત, આંખો, ફેફસાં, કિડની, ચામડી, હાડકાં વગેરેને કામકરતી હાલતમાં દફનાવી દે છે તે મારા કાર દફનાવવાના કૃત્ય કરતાં વધુ ગાંડપણ ભર્યુંતે  કૃત્ય છે. આ જગતમાં એવા લાખો લોકો છે જેમને આ અંગો મળે તો તેમનું જીવન બચી શકે, આમ હોવા છતાં આપણે આ અંગો દફનાવી દઈએ છીએ(કે બાળી નાખીએ છીએ) તે પાગલપણ નહિ તો બીજું શું? આ બધાં અંગોની તુલનામાં મારી બેન્ટલી કાર તો મામૂલી ચીજ છે. કારણ કે માનવ જીવન કરતાં કોઈ ચીજ વધુ મૂલ્યવાન નથી. આથી સ્ક્રાપાએ જાહેર કર્યું કે હું બેન્ટલી દાનમાં આપું છું અને મારા અંગદાનની જાહેરાત કરુંછું.’

     આ બનાવને બ્રાઝિલના અંગદાન મંડળે અંગદાન માટેની સૌથી સારી મીડિયા ઝુંબેશ ગણાવી અને આ બનાવ પછી બ્રાઝિલમાં અંગદાન 31 ટકા વધી ગયું. મિત્રો, શું સ્થિતિ છે આપણા દેશમાં? ભાવનગરમાં માનભાઈ અને અમદાવાદમાં હરિભાઈ પંચાલ અંગદાનનો પ્રચાર કરતા મૃત્યુ પામ્યા પરંતુ મૃતદેહને બાળવાનું આપણું મૂલ્ય હજી બદલાયું નથી.કોઈ ધાર્મિક સંત આ કુપ્રથા અટકાવી જોઈએ તેવી વાત નથી કરતા.આપણા દેશમાં જ અનેક અંધ લોકોને આંખોની જરૂર પડે છે. પરંતુ ચક્ષુદાન હજી પ્રચલિત નથી બન્યું. આજની તારીખે દેશમાં પાંચ લાખ લોકો કોઈને કોઈ શસ્ત્રક્રિયા કરી અંગ બદલાવ માટે અંગદાનની રાહ જોઈને બેઠા છે. આ સંખ્યા વધતી જ જાય છે લોકો પોતાનાં અમૂલ્ય અંગો મૃત્યુ બાદ દાનમાં આપવાને બદલે બાળી નાખીને ઈશ્વરનો દ્રોહ કરી રહ્યા છે અને એક પણ પૈસો ખર્ચ્યા વિના પુણ્ય પ્રાપ્ત કરવાની તક ગુમાવી રહ્યા છે.

     અંગદાન ન થતું હોવાથી અને અંગ વેચવાનું બજાર ગેરકાયદેહોવાથી કાળા બજારમાં અંગોના જે ભાવો બોલાય છે તેની વિગતો જોઈએ:

કિડની—15 લાખરૂપિયા,

યકૃત—12 લાખ રૂપિયા,

આંખ—90,000 રૂપિયા

ખોપરી– 35,000રૂપિયા,

દાંત—75,000 રૂપિયા,

નળીઓ—1,00,000 રૂપિયા,

હ્રદય—40 લાખ રૂપિયા,

લોહી—એકસો ગ્રામના 15000 રૂપિયા,

ચામડી—એક ચોરસ ઈંચના 600 રૂપિયા.

     આ બધા ભાવો આમ તો ડોલર પરથી રૂપિયામાં બદલ્યા છે. ભારતમાં કદાચ ઓછો ભાવ પણ હોઈ શકે, જેમ કે ભારતમાં તિરુપતિ મંદિરમાંલોકો વાળ ઉતરાવે છે જે વાળ મંદિર કિલોના ભાવે વેચે છે જે પરદેશ નિકાસ થાય છે, તો કૂખ(ગર્ભાશય) ભાડે અપાય છે અને તેની કિંમત 3 લાખથી 10 લાખસુધીની છે. આમ બધું થઈને માનવ દેહની બજાર કિંમત કરવા બેસીએ તો 8 કરોડ રૂપિયા સુધીનું દાન આપી શકો.

     અલબત્ત આ બધા ભાવો ગેરકાનૂની રીતે અંગ બદલાવ કરતા ડૉક્ટરોના છે. તેમાંથી જેનાં અંગો લેવાતાં હશે કે જે કૂખ ભાડે આપતા તેને શું મળતું હશે તેની તો તપાસ કરવી પડે. પરંતુ ગરીબ લોકોને છેતરીને તેમનાં અંગો કાઢી લેવાનું રેકેટ દેશમાં ચાલી રહ્યું છે. લોહી તો વેચાય છે તેનો અહેવાલ અગાઉ આવી ગયો છે અને તેમાં કેટલીક ખાનગી બ્લડબેંકો પણ સામેલ હોવાના સમાચારો છે.

     તો આ ચોરી અને ગેરકાનૂની કૃત્ય અટકે અને લોકો સહેલાઈથી અંગદાન આપી શકે, તેને માટે પ્રોત્સાહિત થાય તેમ કરવા માટે કેટલીક કાનૂની-સંસ્થાકીય વ્યવસ્થા કરાવી પડે. જેને પોતાનું અંગ દાનમાં આપવું હોય તેને માટે ડોનર કાર્ડ બનવું જોઈએ અને કોઈ સરકારી કે સારા ટ્ર્સ્ટની હોસ્પિટલમાં તેની નોંધણી થવી જોઈએ. દત્તક કાનૂનની જેમ અંગદાન કાનૂન અમલમાં લાવવાની જરૂર છે. આ કાનૂન હેઠળ કાનૂની સત્તા , અંગ બેંક, અંગદાતા હિત રક્ષક સંઘ, વગેરેસંસ્થાકીય જોગવાઈઓ કરાવી જરૂરી છે. હા, જો તમે તમારા કોઈ અંગનું દાન કરવા માંગતા હો તો કોઈ ખાનગી બજારુ તત્ત્વોના હાથમાં ઝડપાઈ ન જતા, સરકારી હોસ્પિટલ કે જાહેર હોસ્પિટલનો સંપર્ક સાધશો.   

 

**જીવન અંજલિ થાજો/ કરસનદાસ માણેક

 (રાગ-ભૈરવી, તાલ-કેરવા)

જીવન અંજલિ થજો, મારું જીવન અંજલિ થાજો !

ભૂખ્યા કાજ ભોજન બનજો, તરસ્યાનું જળ થાજો;

દીન-દુ:ખિયાના આંસુ લો’તાં અંતર કદી ન ધરાજો!  મારું જીવન…

સતની કાંટાળી કેડી પર પુષ્પ બની પથરાજો; 

ઝેર જગતનાં જીરવી અમૃત ઉરનાં થાજો:        મારું જીવન…

     વણથાક્યાં ચરણો મારાં નિત તારી સમીપે ધાજો:

હૈયાના પ્રત્યેક સ્પન્દને તારું નામ રટાજો !      મારું જીવન…

વમળોની વચ્ચે નૈયા મુજ હાલકલોલક થાજો:

 શ્રદ્ધા કેરો દીપક મારો ના કદીયે ઓલવાજો !  મારું જીવન…

———————————————————————

**સમૂહ પ્રાર્થનાઓ

 અહો દેવન દેવ હે વિશ્વસ્વામી, કરું હું સ્તુતિ આપની શીશ નામી;

દયાળુ પ્રભુ આપદાથી ઉગારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

પ્રભુ આપ છો સર્વને પાળનારા, તમે છો સદા સંકટો ટાળનારા;

કીધા છે કરોડો તમે ઉપકારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

હું છું રાંકનો રાંક અજ્ઞાન પ્રાણી, ન મારી કશી વાત તુંથી અજાણી;

કરો હે દયાળુ ! ક્ષમા વાંક મારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

અમે બાળકો બોલીએ બે હાથ જોડી, અમારી મતિ હે પ્રભુ! છેક થોડી;

 દયા લાવીને પ્રાર્થનાદિલ ધારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

અમે ને કુટુંબીજનો જે અમારાં, રહીએ શરીરે સુખી સર્વ સારાં;

સદા આપજો આપ સારા વિચારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

      નથી મેં કરી આપની કાંઈ ભક્તિ, નથી આપના ગુન ગાવાની શક્તિ;

      દયા લાવીને દાસ, દુ:ખ નિવારો, દીનાનાથ, તું એક આધાર મારો…

*કૂડા દુ:ખ કાપી’/ખબરદાર

કૂડાં દુ:ખ કાપી રૂડાં સુખ આપો,

અમારા શિરે નાથજી ! હાથ થાપો,

સુખે જાય આ આજનો દિન સારો,

અમે માગીએ ઈશ ઓ ! પ્રેમ તારો.

——————————————-

** પ્રાર્થના

      પરોઢિયે નિત  ઊઠીને લેવું ઈશ્વર નામ;

      દાતણ કરી નાહ્યા પછી કરવા પાઠ તમામ;

      કહ્યું કરો મા બાપનું, દો મોટાંને માન;

      ગુરુને બાપ સમા ગણો મળશે સારું જ્ઞાન.

      જૂઠું કદી ન બોલવું. તજવું આળસ અંગ,

      હળીમળી ને ચાલવું રાખો સારો સંગ.

      આસપાસ આકાશમાં, અંતરમાં આભાસ;

      ઘાસઘાસની પાસ પણ, વિશ્વપતિનો વાસ;

      ભોંયમાં પેસી ભોંય રે, કરીએ છાની વાત;

      ઘડીએ મનમાં ઘાટ તે, જાણે જ્ગનો તાત;

      ખાલી જગ્યા ખોળીએ, કણી મૂકવા કાજ;

      ક્યાંયે જગતકર્તા વિના, ખાલી ના મળે ઠામ.

———————————————————————-

**પિતા, અમે તુજ બાળકો//અજ્ઞાત

પિતા અમે તુજ બાળકો, ચલાવ ઝાલી હાથ;

કર જોડી સૌ માંગીએ, નિત તારો સંગાથ.

જગમાં સૌ સુખિયાં હજો, સાજાં રહો સદાય;

 ભલું હજો સૌ કોઈનું, દુ:ખ હજો ન જરાય.

સુણીએ રૂડું કાનથી, રૂડું નીરખો નેણ;

 હાથે રૂડાં કામ હો, રૂડાં નીસરો વેણ.

 ——————————————————-

 

 

 

 

ચાલો, આજે ‘ગઝલ’ની દુનિયામાં ડોકિયું કરી મોજ માણીએ.

(1)

ખુશ્બૂમાં ખીલેલાં ફૂલ હતાં. ઊર્મિમાં ડૂબેલા જામ હતાં,

શું આંસુનો ભૂતકાળ હતો—શું આંસુનાં પણ નામ હતાં ?

થોડાક ખુલાસા કરવા’તા થોડીક શિકાયત કરવી’તી,

ઓ મોત જરા રોકાઈ જતે, બેચાર મને પણ કામ હતાં.

હું ચાંદની રાતે નીકળ્યો’તો ને મારી સફર ચર્ચાઈ ગઈ,

કંઈ મંજિલ પણ મશહૂર હતી, કંઈ રસ્તા પણ બદનામ હતાં.

જીવનની સમી સાંજે મારે જખ્મોની યાદી જોવી’તી,

બહુ ઓછાં પાનાં જોઈ શક્યો, બહુ અંગત અંગત નામ હતાં.

જે પેલા ખૂણે બેઠા  છે એ ‘સૈફ’છે, મિત્રોજાણો છો?

એ કેવા ચંચલ જીવ હતા, ને કેવા રમતારામહતા !

———————————————–

(2)

કદી વસ્તીભર્યું લાગ્યું કદી વેરાન વન જેવું;

જવાનીમાં જીવન પર થઈ શક્યું ક્યાં કંઈ મનન મનન જેવું.

સૂરજ ઊગ્યો છેલાવો થોડી શબનમ હુંય વરસાવું,

તમારી યાદ રૂપેછે હ્રદયમાં કંઈ સુમન જેવું .

કોઈ જો સ્હેજ છેડે છે તો એ શરમાઈ જાયે  છે,

તમે દિલમાં વસ્યાં તો થઈ ગયું દિલ પણ દુલ્હન જેવું.

અમારી ભૂલ કૈ દિલને સજાવ્યું’તું ચમન જેવું.

હવ તો ‘સૈફ’ ઇચ્છા છે કે મૃત્યુ દ્વાર ખખડાવે,

ઘડીભર તો મને લાગે કોઈના આગમન જેવું.

(3)

છે ઘણા એવા કે જેઓ યુગને પલટાવી ગયા

પણ બહુ ઓછા છે જેઓ પ્રેમમાં ફાવી ગયા.

***

દુર્દશા જેવું હતું કિંતુ સમજ નો’તી મને,

દોસ્તો આવ્યા અને આવીને સમજાવી ગયાં.

***

હું વીતેલા દિવસો પર એક નજર કરતો હતો,

યાદ કંઈ આવ્યું નહીં—પણ આંસુઓ આવી ગયાં.                            ***

મેં લખેલો દઈ ગ્યા—પોતે લખેલો લઈ ગયા,

છે હજી સંબંધ કે એ પત્ર બદલાવી ગયા.

***

‘સૈફ’  આ તાજી કબર પર નામ તો મારું જ  છે,

પણ ઉતાવળમાં આ લોકો કોને દફનાવી ગયા !

———————————————

—————————

 

TARPAN-TWO49

                અણમોલ ભેટ

તર્પણ -2//આશાવીરેન્દ્ર

(પ્રકાશક: યજ્ઞ પ્રકાશન, ભૂમિપુત્ર, હુજરતપાગા વડોદરા 390001)

 [પાના:49 થી 51]

 

    એક  તો ભર ઉનાળાનો સમય ને ઉપરથી ઠાંસોઠાંસ ભરાયેલો ટ્રેનનો ડબ્બો. ચારે બાજુ ઘોંઘાટ અને એકબીજા પર ખડકાયેલા લોકોના પરસેવાની ગંધ. તો યે સુકેતુનું ધ્યાન આ કશામાં નહોતું. એક તો ઓચિંતું જવાનું નક્કી થયું ને વળી પાછું વેકેશન. રિઝર્વેશન મળવાની તો કોઈ શક્યતા જ નહોતી. પણ કોઈપણ સંજોગોમાં પ્રિયા પાસે પહોંચવું જરૂરી હતું એટલે અગવડ-સગવડ વિશે વિચાર્યા વગર , બસ નીકળી પડ્યો હતો.

     આટલાં બધાં વર્ષે પ્રિયાએ એનું સરનામું ક્યાંથી મેળવ્યું હશે એ એને મન એક કોયડો હતો. પ્રિયાના મરોડદાર અક્ષર તો એ ઊંઘમાંથી ઊઠીને પણ ઓળખી કાઢે. પણ પત્ર ધ્રૂજતા હાથે લખાયેલો હોય એવું જણાઈ આવતું હતું.

    પ્રિય સુકેતુ,

    એક સમયની તમારી પ્રિય એવી પ્રિયા આજ મરણપથારીએ પડી છે. હાથમાં ઝાઝો સમય નથી. આમ તો ડૉક્ટરે ત્રણ મહિનાની મુદત આપી હતી ને આ ચોથો ચાલે છે એટલે…

    મારી આ તમને પહેલી ને છેલ્લી વિનંતી છે કે, પત્ર મળે કે તરત જ નીચે જણાવેલા સરનામે આવી પહોંચજો. મોડા ન પડશો. તમે ન આવો ને યમરાજા તેડું લઈને આવશે તો જવું તો પડશે જ પણ એ મારે માટે બહુ વસમું બની રહેશે. આવશો ને?

                                       –પ્રિયા

    સુકેતુ સોળ-સત્તર વર્ષ પહેલાંની પ્રિયાને યાદ કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો. પોની ટેઈલ વાળતી અને વાતવાતમાં ખડખડાટ હસતી  પ્રિયા જાણે કહી રહી હતી, ‘હવે મને જોશો તો ઓળખી નહીં શકો સુકેતુ, લાગી શરત? વાળ બધા ખરી ગયા છે અને હસવાનું તો સાવ ભુલાઈ જ ગયું છે.’સુકેતુને આવી કલ્પના કરવી ન ગમી.

    સ્ટેશને ઊતરીને રિક્ષાવાળાને સરનામું બતાવ્યું પછી ઘર શોધવામાં મુશ્કેલી ન પડી. બે-ત્રણ વખત બેલ માર્યા પછી પંદરેક વર્ષની કિશોરી, જે દરવાજો ખોલવા આવી અને એ એકીટસે જોઈ જ રહ્યો. આ નખશિખ પ્રિયા જ જોઈ લ્યો જાણે !પ્રિયાની દીકરી જ લાગે છે. ત્યાંતો પ્રિયાની માફક જ મીઠું હસતાં એ બોલી, ‘તમે જ સુકેતુબાબુને? જુઓ, કેવા ઓળખી કાઢ્યા ! આવો, અંદર આવો. મા તમારી ખૂબ રાહ જુએ છે.’

    પ્રિયાની હાલત જોતાં સુકેતુ હલબલી ગયો. આ પ્રિયા ? પહેલાંની પ્રિયાનો કોઈ અણસાર  બચ્યો નહોતો. જીવલેણ માંદગીએ એનાં નૂર-તેજ હરી લીધાં હતાં. સુકેતુને જોતાંની સાથે એની આંખોમાં આંસુ ધસી આવ્યાં. બેઠા થવાનો પ્રયત્ન કરતાં એ બોલી,

    ‘મને ખાતરી હતી. તમે આવશો જ. મારો પત્ર મળે પછી તને આવ્યા વિના રહો જ નહીં ને ! બેસો, મારી નજીક બેસો. મન ભરીને આજે તમને નીરખી લઉં.કાલની કોને ખબર છે? ’સુકેતુએ એને ખભેથી પકડીને કાળજીપૂર્વક સૂવડાવી. પ્રિયાને શ્વાસ લેવામાં ખૂબ તકલિફ પડતી હતી છતાં એણે પૂછ્યું,

    આપણે છૂટાં પડ્યા પછી તમે લગ્ન કર્યાં કે નહીં?

    સુકેતુએ એની સામે દર્દભરી નજર કરતાં માથું ધુણાવીને ના પાડી. એ જોઈને એને જાણે નિરાંત થઈ હોય એવું લાગ્યું. સુકેતુએ કહ્યું, ‘જવા દે એ બધું. હવે જાણીને શું ફાયદો ? ’અને પછી પેલી દરવાજો ખોલવા આવેલી યુવતી જે તરફ ગઈ હતી એ બાજુ નજર કરતાં સવાલ કર્યો, ‘આ તારી દીકરી? અસ્સલ તારી કાર્બન કૉપી જ લાગે છે.’

    ‘હા, એનું નામ પ્રકૃતિ. મેં એને કહી રાખ્યું હતું કે, તમને આદુ-ફુદીનાવાળી ચા બહુ ભાવે છે. એટલે તમારે માટે ચા બનાવવા જ ગઈ છે.’

    ‘ને તારા પતિ? એ ક્યાં છે? દેખાતા નથી? ’ ‘ચાર-પાંચ વર્ષ પહેલાં એમનું અવસાન થયું. ખૂબ ભલા માણસ હતા.’

    ‘ઓહ્ ! બહુ દુ:ખ થયું આ જાણીને, પ્રકૃતિ બિચારી બાપની ઓથ વિનાની થઈ ગઈ.’

    ‘ના, ના. મારા પતિ ભલે ગયા પણ પ્રકૃતિ નાબાપી નથી બની. આ કહેવા માટે જ મારે તમને બોલાવવા પડ્યા છે.યાદ આવે છે, કૉલેજની પીકનીક વખતે બધાથી છૂટાં પડીને આપણે બંની એક સરકીટ હાઉસમાં એકાંતની પળો માણી હતી?’સુકેતુને જાણે ધરતીકંપનો આંચકો લાગ્યો. ‘શું વાત કરે છે? એટલે પ્રકૃતિ…પ્રકૃતિ…’

    ‘હા, પ્રકૃતિ તમારી, એટલે કે, આપણાં બંનેની દીકરી છે. બધું જાણવા છતાં મારા પતિએ મારો સ્વીકાર કરેલો. દીકરીને જરાય ઓછું નહીં આવવા દે એવું પોતાનું બોલેલું એમણે છેવટ સુધી પાળ્યું. પણ તમે મને લગ્ન કરવાનું વચન આપેલું એ પછી એકાએક શું થયું કે, તમે મને મળવાનું, મારી સાથે વાત કરવાનું ઓછું કરવા માંડ્યું અને એક દિવસ અચાનક જ ક્યાં અદૃશ્ય થઈ ગયા. ખબર જ ન પડી.મારે તમને એ પૂછવું હતું કે, તમે મારો વિશ્વાસભંગ શા માટે કર્યો? ’

    થાકી ગયેલી પ્રિયાને માથે હાથ ફેરવતાં સુકેતુએ કહ્યું, ‘ચાલ, આજે બધી વાતના ખુલાસા કરી જ લઈએ. મને તારાથી દૂર રહેવાનું બીજા કોઈએ નહીં, તારી માએ જ કહ્યું હતું’ ‘મા એ?’ પ્રિયાને નવાઈ લાગી.

    ‘હા, એમણે એક દિવસ મને મળવા બોલાવીને ખૂબ આજીજી કરી કે, હું તને છોડી દઉં. કેમકે, આપણી ન્યાત જુદી હોવાને કારણે તારા પિતાજી અને સમાજ આપણાં લગ્ન કદાપિ મંજૂર નહીં રાખે. તેઓ આપણને પીંખી નાખશે, આખી જિંદગી નિરાંતે જીવવા નહીં દે. તને દુભવવી પડી એના પ્રાયશ્ચિત્તરૂપે જ મેં જીવનભર એકલા રહેવાનું નક્કી કર્યું.’

    પ્રકૃતિ એક ટ્રેમાં ચા અને બિસ્કીટ લાવી અને સુકેતુના હાથમાં કપ આપતાં બોલી, ‘તમારા આવતા પહેલાં માએ કંઈ પણ છુપાવ્યા વિના મને બધી વાત કરી હતી. આઈ એમ પ્રાઉડ ઑફ યુ પપ્પા.’

    પ્રકૃતિને સુકેતુના હાથમાં સોંપવા પૂરતા જ શ્વાસ ટકાવી રાખ્યા હોય એમ એ જ રાત્રે પ્રિયાએ શાંતિ અને સંતોષથી વિદાય લીધી. બાપ-દીકરી પાછાં ફરી રહ્યાં હતાં ત્યારે પણ ટ્રેનમાં ભીડ  અને ઘોંઘાટ હતાં પણ એ બધાથી બેફિકર પ્રકૃતિ સુકેતુના ખોલામાં માથું મૂકીને સૂતી હતી અને સુકેતુ એના વીખરાયેલા વાળ સરખા કરતાં મનોમન પ્રિયાને કહી રહ્યો હતો,

    ‘પ્રિયા, વિશ્વાસ રાખજે. આપણી લાડલીને દુનિયાભરનું સુખ આપીશ.’ એને થયું, ગયો હતો ખાલી હાથે અને પાછા ફરતાં પ્રિયાએ આપેલી આ અણમોલ ભેટથી સભર નવું જીવન લઈને જાઉં છું. આભાર પ્રિયા !

                 (ક્રિષ્ના ચેટરજીની અંગ્રેજી વાર્તા પરથી)

 ————————————————————-